Hoe onderhoud ik mijn houten ramen en deuren?

Voor het buitenschrijnwerk vallen heel wat mensen als een blok voor hout. Iedereen met houten ramen en deuren weet dat het je woning zoveel meer karakter en charme geeft. Hout vergt wel (een beetje) onderhoud. In dit artikel leer je hoe je houten ramen en deuren in perfecte conditie houdt.

Hout en hout is twee

Voor ramen en deuren heb je de keuze uit een waaier aan houtsoorten: van de inlandse (eik, lork, …) tot de meer exotische soorten (meranti, moabi, afzelia, …). Vooral de duurzaamheid van het hout is van belang. Kies voor harde, stevige soorten. Die kosten iets meer, maar dat haal je er op lange termijn zeker uit.

De vijanden van houten ramen en deuren

Door ons wisselvallige klimaat moeten je deuren en vensters ook tegen alle natuurelementen bestand zijn. Enerzijds is vocht een groot gevaar. Als er water in het hout dringt, leidt dit tot schimmels, zwammen en insecten en gaat het hout rotten. Een houtsoort die hiervoor ongevoelig is of die hiertegen kan beschermd worden, is dus noodzakelijk. Informeer je dus goed bij de keuze voor houten ramen en deuren.

Die andere vijand van houten schrijnwerk is de zon. De UV-stralen doen het hout verkleuren en maken het ruwer met scheuren en barsten tot gevolg. Zo kan er water binnendringen, wat dan weer de kans op zwammen verhoogt. Tropisch hardhout – dat je aan het FSC- of PEFC-label herkent – heeft helemaal geen extra bescherming nodig, maar is wel vrij duur.

Houten schrijnwerk onderhouden

Om ze in topvorm te houden moet je houten ramen en deuren regelmatig onderhouden. In principe zijn er 3 mogelijkheden om hout te beschermen: lakken, beitsen en oliën.

1. Lakken
Een dekkende laklaag beschermt je houtwerk het hele jaar door. De lak werkt als een beschermende film over het hout en bestaat in alle kleuren. Ramen en deuren lakken vergt wel enige voorbereiding. Zo moet het hout goed schoon zijn: er mogen geen stof, vet of oneffenheden in het oppervlak zijn. Dit betekent schuren en ontvetten. Daarna moet de juiste primer en lak gekozen worden.
2. Beitsen
Beits is makkelijk aan te brengen: het hout moet gewoon geschuurd worden en vereist vaak geen extra primer. In tegenstelling tot lak of vernis dringt het gedeeltelijk in de vezels van het hout. Na het drogen legt men er nog een waterafstotende en UV-bestendige film over. Oude beitslagen moeten niet verwijderd worden, maar het hout vraagt wel regelmatig een nieuwe laag.
3. Oliën
Als je de natuurlijke uitstraling van het hout volledig wil behouden en makkelijk wil werken, kan je buitenschrijnwerk oliën. Olie is erg makkelijk te gebruiken: er is minder voorbereiding en schuurwerk dan bij lakverf en beits en de olie dringt volledig in het hout. De bescherming tegen weer en wind is wel lichter en dit betekent wel dat het hout minstens 1 keer per jaar geolied worden.

Tussen deze drie methodes is er eigenlijk geen foute keuze. Buitenschrijnwerk vernissen is echter uit den boze! Vernis verstikt als het ware het hout. Als hout niet kan ademen, kunnen er net schimmels ontwikkelen.